Kalıntı Analizi
Laboratuvarımızın Kalıntı Analiz Laboratuvarı Birimi’nde zirai ilaç kalıntısı (pestisit), naftalin ve alkol analizleri yapılmaktadır.
Zirai İlaç Kalıntısı: zirai ilaç yöntemi; gıda, yem gibi tarım alanında yetişen bitkileri zararlılardan korumak için yapılan mücadele yöntemidir. Bu işlem sırasında kullanılan ilaç miktarı ve çeşidi önemlidir. İlaç, ambalajı üzerinde belirtilen oranlarda kullanılmalıdır. Gereğinden fazla kullanıldığında ilaçlama yapılan üründe fazla miktarda kalır veya daha geç parçalanır. Bu durumda gıdanın tüketilmesi halinde, ilaç insanların vücudunda kalarak zamanla özellikle de karaciğerde birikir ve ilerki yaşlarda kansere yol açar. Çünkü bu ilaçların vücuttan atılması zordur ve suda çözülmezler. Kullanılan ilacın kendisi de önemlidir. Ulusal veya uluslararası yasaklanmış ilaçlar vardır. Bunlar hiç kullanılmamalıdır. Bu ilaçlar hem tehlikeli hem öldürücü olabilmektedir.
Özellikle Bölgemizde yoğun olarak tarımsal üretim (meyve sebze) yapıldığından bu ürünlerin zirai ilaç kalıntısı analizinin mutlaka yapılması gerekmektedir. Zirai ilaç bitkisel olarak beslenen hayvanlardan onların etine ve sütüne de geçmektedir. Bu nedenle hayvansal ürün açısından da risk vardır.
Önceki yıllarda ülkemizden ihraç edilen meyve sebzeler, pestisit analizi yapılmadan ihraç edildiği için sorun yaşanmış ve birçok ürünümüz geri dönmüştür. Bu yüzden ülkemizin imajı zedelenmiş ve aynı zamanda birçok ekonomik kayıp meydana gelmiştir. Bu nedenle ve aynı zamanda Bölgemiz meyve sebze üretimi açısından yoğun ve özellikle ihracat açısından önemli bir bölge olduğundan ihracatta sorun çıkmaması ve halkın sağlıklı gıdalar tüketmesi için pestisit analizinin mutlaka yapılması gerekmektedir.
Ülkemizdeki basın kuruluşları genellikle meyve sebzelerle ilgili olarak hormonların öneminden bahsetmektedir. Ama hormondan ziyade meyve sebzelerde esas önemli olan pestisit miktarıdır. Çünkü pestisit vücuttan atılmayıp birikerek hastalıklara neden olmaktadır. Bu nedenle meyve ve sebzelerde pestisit analizi çok önemlidir.
Pestisit analizi Laboratuarımızda GC (Gaz kromatografisi), GC-MS (Gaz Kromatografisi Kütle Spektrometresi) gibi ileri teknoloji cihazlar ve uluslararası metotlar kullanılarak yapılmaktadır. Gelen numuneler en iyi şekilde homojenize edilip, homojenize örnekten ekstraksiyon ve cihazda analiz şeklinde işlem sonuçlandırılmaktadır.
Naftalin: Naftalin, bir petrol ürünü olup, kanserojen bir maddedir. Bal ve bal mumunedeki kalıntısı insan sağlığı açısından risk oluşturmaktadır. Bu nedenle naftalin yerine, mum güvesini ortamdan uzaklaştıran defne, kekik, lavanta çiçeği, ceviz yaprağı ve sofra tuzu gibi doğal maddeler kullanılmalı veya şayet mümkünse boş petekler soğuk hava depoları gibi soğuk ortamlarda saklanmalıdır.
Bal, hiçbir yabancı madde ve özellikle bal ihracatımızı olumsuz yönde etkileyebilecek ilaç kalıntısı içermemelidir. Hangi amaçla ve konumda verilirse verilsin (sıvı, katı, toz, duman veya buhar gibi)kovana verilen her türlü maddenin bal ve bal mumunda kalıntı bıraktığı unutulmamalıdır. Naftalin ve kükürt balda kalıntıya neden olması nedeniyle kesinlikle kullanılmamalıdır. Ancak son yıllarda balda ülkemizde ve bal ihracatı açısından sorunlar yaşanmış ve Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilen ballarda naftalin kalıntısına rastlanmış ve alıcı ülkeler tarafından ülkemizden ihraç edilen pek çok bal naftalin bulunduğu gerekçesiyle geri çevrilmiştir. Bu yüzden de yine hem ülkemiz imajı zedelenmiş hem de ekonomik kayıplar olmuştur. Bu nedenlerden dolayı balda naftalin analizi önemlidir ve mutlaka naftalin analizinin yapılması gerekmektedir. Laboratuarımızda GC-MS cihazı kullanılarak naftalin analizi hassasiyetle yapılmaktadır. Baldaki naftalin insanlar tarafından tüketildiğinde beyne zarar vererek birikip ölüme bile yol açabilmektedir. Bazen insanlarımız evlerde temizlik amacıyla da kullanmaktadır. Bu da çok tehlikelidir.
Türk Gıda Kodeksi Bal tebliğinde bal içeriği ve özellikle hiç naftalin bulunmaması gerektiği belirtilmiştir.